Nhắc đến arabica người ta sẽ nghĩ ngay đến dòng cà phê thơm ngon có hương vị trái cây tự nhiên, hậu vị ngọt đậm đà và có mùi thơm khó cưỡng. Vậy loại cà phê này bắt nguồn từ đâu và đặc điểm của chúng như thế nào hãy cùng tìm hiểu về những thông tin này trong bài viết sau đây.
Cà phê arabica là gì?
Cà phê arabica có tên khoa học là Coffea Arabica, tại Việt Nam chúng còn có tên gọi khác là cà phê chè, bởi theo nghiên cứu hàm lượng cafein có trong loại cà phê này khá là thấp. Tuy hàm lượng cafein thấp nhưng hương vị của cà phê lại rất đậm đà và thơm hơn các loại cà phê khác rất nhiều.
Loại cà phê arabica được xuất hiện từ khá là sớm ở vùng cao nguyên Tây Nam của Ethiopia và chúng dần trở nên phổ biến hơn khi được người Pháp và Hà Lan đưa đi. Sau này thì nổi tiếng trên khắp thế giới và được khá nhiều người yêu thích bởi hương vị, thêm vào đấy sản lượng của giống cà phê này cũng khá cao.
Phân biệt cà phê Arabica với cà phê Robusta
Hai loại cà phê này có kích thước và hình dáng khá tương tự nhau, do đó để phân biệt được khá là khó nếu bạn không rành về cà phê. Vì vậy dưới đây là một số đặc điểm để phân biệt hai loại cà phê arabica và robusta.
Điều kiện canh tác
Cả hai loại cà phê này đều được tìm thấy chủ yếu ở khu vực xung quanh đường xích đạo robusta có thể phát triển ở những khu vực đất thấp từ 250 đến 1500m. Nhiệt độ hàng năm trung bình tối ưu dao động trong khoảng từ 22 đến 26 độ cây có thể phát triển ổn định.
Còn loại cà phê arabica hoang dã phát triển chủ yếu ở trong các khu rừng mưa nhiệt đới ở khu vực Ethiopia và cao nguyên Boma. Độ cao thích hợp để cây có thể phát triển là khoảng từ 1200 đến 1950m với mức nhiệt độ trung bình hàng năm khoảng từ 18 đến 21 độ là cây có thể phát triển tốt.
Đặc điểm sinh vật học
Xét về đặc điểm sinh vật học các cây cà phê arabica thường thấp hơn so với cây Robusta sự khác biệt này còn có thể phân biệt về cấu trúc bởi hai loại hạt của hai loại cà phê. Arabica thường có hình elip, dài hơn và thuôn hơn thì hạt cà phê Robusta lại trông tròn hơn và nhỏ hơn nên mỗi loại cà phê lại cần có kỹ thuật rang khác nhau.
Chiều cao cây
Cây cà phê arabica trông khá thấp và chúng cao từ 2,5 đến 4,5m, cành lá sum suê và có hình dáng trông như lá của cây chè, còn cây cà phê robusta lại cao hơn khoảng 4,5 đến 6,5m. Tuy lá của chúng không sum suê nhưng chúng lại cho năng suất cao bởi có rất nhiều cành và rất trĩu quả cành cây vươn cao và rộng nên có thể lấy được nhiều ánh sáng hơn.
Hình dáng mỗi loại
Hình dáng của cà phê arabica có hạt dạng nhỏ và dài hình bầu dục, phần khe ở giữa gợn sóng nhẹ như chữ S chứ không thẳng. Còn hạt của loại cà phê robusta có dạng ngắn và nhỏ hơn hạt hơi tròn và rãnh ở giữa thẳng.
Hàm lượng dưỡng chất của cà phê arabica
Ở loại cà phê arabica có chứa hàm lượng cafein khá thấp chỉ có 1,5%, trong khi đó, ở hạt cà phê robusta lại chứa hàm lượng cafein khá cao lên đến 2,5%. Arabica chứa hơn 60% chất béo và nó gần gấp đôi so với cà phê robusta, đây là yếu tố chủ chốt tác động lên hương vị của hai loại, ngoài ra trong robusta là 7 đến 10% chất chống oxy hóa trong khi Arabica chỉ có 5,5 đến 8% hoạt chất này.
Hương thơm và mùi vị
Nếu bạn là một người sành về nhiều loại cà phê thì chắc hẳn có thể phân biệt được hai loại cà phê một cách dễ dàng bằng hương thơm và mùi vị. Khi uống arabica bạn sẽ cảm nhận ngay được vị chua đặc trưng sau đó có chút đắng nhẹ nhưng không quá gắt. Còn khi nếm robusta bạn sẽ cảm nhận ngay vị đắng gắt và cực kỳ nồng, về sau sẽ có hậu vị ngọt và có vị thơm của trái cây ở phần cuống họng.
Màu sắc sau khi rang
Theo nghiên cứu đã chỉ ra các loại cà phê có thành phần cafein nhiều hơn thì sau khi rang chúng sẽ có màu nhạt hơn trước và đây cũng là một trong những cách dễ nhất để phân biệt hai loại cà phê này. Arabica sẽ có màu khá đậm khi rang xong và nó sẽ có độ bóng loáng trông rất đẹp mắt còn robusta thì ngược lại sau khi rang có màu hơi nhạt và hơi vàng.
Năng suất cà phê
Như đã nói trong các thông tin trên, giống cà phê arabica rất khó có thể canh tác bởi khả năng thích nghi và chống chọi lại các bệnh tật rất kém, đòi hỏi người trồng phải đáp ứng được đầy đủ kỹ thuật và điều kiện trồng. Vì vậy, năng suất của loại cà phê này không cao khiến cho giá thành của chúng khá đắt.
Ngược lại với arabica loại cà phê robusta lại có khả năng sinh trưởng khá cao, chúng có thể thích nghi tốt với nhiều điều kiện tự nhiên khác nhau thêm vào đấy năng suất của chúng khá tốt.
Nguồn gốc và đặc điểm sinh học của cà phê Arabica
Qua những thông tin và báo cáo được biết thì cà phê arabica có nguồn gốc từ loài cà phê dại bản địa tại Ethiopia và được phát hiện vào năm 850 sau Công nguyên. Do đó có thể thấy các loài, loài arabica có nguồn gốc từ các cây tổ tiên từ rừng nguyên sinh tại thung lũng Rift, ngày nay vẫn còn một số loại cây vẫn đang phát triển ở khu vực này.
Hiện nay người ta đã lai tạo giống cây này đã được các nhà sinh vật học lai tạo và tạo ra nhiều loại giống khác nhau để có thể cho ra năng suất tốt hơn và có thể thích nghi với nhiều điều kiện khí hậu. Lịch sử phát triển của loài câu này bắt đầu từ thế kỷ thứ 8 khi mà người ta đã vận chuyển một số hạt cà phê arabica đến khu vực Yemen và được người Ả Rập gieo trồng.
Cà phê arabica có tán lá nhỏ với lá hình oval, cây trưởng thành có thể cao từ 2.5 – 4.5m và nếu chăm sóc tốt chúng có thể phát triển lên tới hơn 10m. Arabica có khả năng chịu lạnh khá tốt, mức nhiệt trung bình để chúng có thể phát triển tốt là từ 15 – 24 độ.
Arabica thích hợp để trồng ở những vùng núi cao có khí hậu lạnh nên chủ yếu được canh tác ở độ cao từ 1200 – 2200m và khi cây đã trồng được từ 3 đến 4 năm thì cây bắt đầu cho thu hoạch.
Phân loại arabica
Theo thống kê cho thấy hiện nay đang có không ít các giống cà phê arabica khác nhau được lai tạo, dưới đây là một số giống cây phổ biến nhất hiện nay.
Giống arabica typica
Thep báo cáo cho thấy giống cà phê arabica typica có khá là nhiều giống con và được trồng rải rác trên khắp thế giới do đó chúng có nhiều tên gọi khác nhau. Ngày nay loại cà phê này được sản xuất ở khu vực Mỹ Latinh và được trồng nhiều tại Brazil và tại đây lượng cà phê được sản xuất chiếm 40% sản lượng toàn cầu.
Các giống con của loại cà phê này khá là nhiều là arabica maragogype, arabica Pache, SL14 và SL34, Mibirizi từ Rwanda, Bugisu local, Nyasa…
Giống arabica bourbon
Đây là loại cà phê arabica có năng suất cao hơn các loại giống khác, một số giống arabica bourbon mới có năng suất khá cao và có thể thích nghi với nhiều điều kiện khí hậu. Loại cà phê này còn có một số loại giống khác như là Caturra, Villa Sarchi, Pacas, arabica SL28…
Những loại cây arabica này có chiều cao thấp hơn bình thường và được đột biến từ giống cây tự nhiên, tuy nhiên sản lượng của các loại giống này khá là cao và có hương vị khá hấp dẫn.
Cách pha cà phê arabica
Nếu bạn muốn pha ra được một ly cà phê thơm ngon và có thể giữ nguyên được hương vị thì có thể tham khảo công thức pha chế sau đây.
Lựa chọn cà phê
Muốn có một ly cà phê arabica ngon thì đầu tiên các bạn cần phải chọn được loại hạt sạch và chất lượng, cà phê phải được rang chín vừa đủ độ và nhiệt độ rang thích hợp. Do đó cần chọn đúng loại dành cho việc pha phin và khẩu vị của mình, thêm vào đấy cần chuẩn bị đủ các dụng cụ pha chế cũng như nước tinh khiết để khi pha cà phê được thơm ngon hơn.
Tiến hành pha cà phê
Tùy theo sở thích và khẩu vị của mỗi người mà có thể pha cà phê arabica đậm hay nhạt, thông thường người ta sẽ pha khoảng 17 đến 20g cho một lần. Cho cà phê vào phin khoảng 13/ phin sau đó lắc nhẹ để cà phê trải đều trên phin, tiếp đến xoay nhẹ nắp để cà phê được nén chặt.
Cho nước sôi vào cà phê với lượng khoảng 20% sau đó đợi cà phê ngấm và ủ trong vòng 5 phút để có được hương vị đậm đà hơn. Sau đó cho tiếp lượng nước là 80% và đợi để cà phê ngấm rồi chảy xuống hết, trong quá trình này cần đậy kín nắp đẻ cà phê được đậm đà hơn. Sau khi đã pha xong có thể cho thêm đá hoặc là sữa để thưởng thức tùy vào khẩu vị của từng người.
Hương vị cà phê arabica
Cà phê arabica có hàm lượng đường cao gấp đôi robusta và trong loại cà phê này có tỷ lệ lipid chiếm khoảng 60% do đó sau khi trải qua quá trình rang, hạt cà phê sẽ có màu đậm và có hương vị phong phú hơn. Khi pha chế và thưởng thức cà phê arabica bạn sẽ cảm nhận được vị chua đặc trưng sau đó là đắng nhẹ và có mùi thơm nồng.
Hương vị của cà phê arabica được đánh giá khá cao vì phù hợp với khẩu vị của phần đông người thưởng thức. Không chỉ có cà phê arabica nguyên chất được ưa chuộng mà các sản phẩm khác làm từ loại cà phê này cũng được đánh giá cao và được sử dụng nhiều.
Kết luận
Bài viết trên chúng tôi đã gửi đến bạn đọc những thông tin cơ bản về loại cà phê arabica nguồn gốc phân loại cũng như là đặc điểm của chúng. Đây là loại cà phê có hương vị thơm ngon đặc biệt và có hàm lượng dinh dưỡng khá là cao nên các bạn có thể thỉnh thoảng bổ sung loại đồ uống này để tăng cường sức khỏe và có tinh thần tốt để làm việc.
